Kuachishwa kazi kunaweza kukukandamiza na kukufanya uhisi umepotea katika kazi na maisha yako. Hutokea bila kutarajia na inaweza kuwa na athari katika kila upande wa maisha yako.
Hii ni kwa sababu kazi tulizonazo zinatujenga jinsi tunavyojiona, jinsi tunavyovaa, muda tunaotumia na familia zetu na mengine mengi. Kupoteza kazi yako kunaweza kukufanya uhisi hasira, kujitenga, hofu, aibu na wasiwasi.
Ikiwa utabaki bila kazi kwa muda mrefu, inaweza kusababisha pia unyogovu (Depression)
Katika kipindi cha uachishwaji kazi, ni muhimu kuelewa vizuri hatua unazopaswa kuchukua zitakazokusaidia kuondokana na kipindi hiki. Haya ni baadhi ya mambo unayoweza kufanya:
1. Elewa Haki Zako Zote
Ni muhimu kujua taratibu kadhaa za kisheria unazopaswa kufuata wakati wa kipindi cha kuachishwa kazi. Unapaswa kwanza kuelewa sababu za kimantiki nyuma ya kuachishwa kazi kwako na kipindi maalum cha kupewa taarifa.
Kwa mfano, Tanzania, Sheria ya Mahusiano ya Ajira na Kazi (2004) inahitaji muda wa usio chini ya siku 7 kwa taarifa ya kukomesha kazi kabla ya kumaliza huduma za mfanyakazi. Ikiwa una mkataba, ni muhimu kuutumia ili kuelewa maelezo yote muhimu, ikiwa ni pamoja na muda gani utambuzi wako unapaswa kuwepo, utoaji wa malipo ya kuachishwa, malipo ya likizo na fidia.
Ikiwa madhumuni ya kuachishwa kazi kwako ni kupunguza gharama za kampuni, unaweza kujaribu kujitolea kufanya kazi kwa makato au kujitolea kufanya bila malipo mpaka hali itakapotulia. Hii inaweza kukuwezesha kuokoa muda wakati unapanga namna ya kupata fursa nyingine na pia unaweza kuwavutia waajiri wako kwa nia nzuri yako ya kufanya kazi katika kampuni yao.
2. Jihadhari na Matumizi ya Fedha zako
Mara tu unapopokea malipo yako yote, ni muhimu kukumbuka kwamba umepoteza chanzo kikuu cha mapato yako. Sio wakati mzuri wa kutumia fedha hizi kwa likizo na gharama zisizo hitajika.
Katika miji kama Dar es Salaam au Arusha, unaweza kuchagua kupunguza gharama za mafuta na kuanza kutumia usafiri wa umma unaofaa kwako. Jaribu kupunguza gharama ambazo unaweza kufanya mwenyewe nyumbani kama vile kuosha gari na kuandaa chakula.
Hakikisha kuwa una fedha za kutosha ambazo zinaweza kulipia gharama zote zitakazohitajika kati ya miezi sita hadi mwaka huku unakiendelea kutafuta kazi mpya.
3. Shirikisha Familia Na Marafiki Zako Kwa Msaada.
Daima sio sahihi kufanya siri unapoachishwa kazi. Hii itakuongezea wingi wa mawazo, hofu, usalama na wasiwasi ambapo inaweza kuathiri afya yako ya akili. Ni muhimu kuelewa kuwa athari ya kupoteza kazi yako, haikuathiri wewe tu, lakini familia yako na watu ambao wako karibu nawe.
Zungumza nao na uwaambie jinsi unavyohisi na wanaweza hata kusaidia. Ikiwa walikuwa wakikutegemeana kwenye fedha fulani, wanaweza kusaidia kupunguza gharama zisizohitajika na kuendana na hali hiyo wakati unatafuta kazi mpya. Kwa marafiki, haipaswi kupuuza msaada wao, wa kiakili na wakati wa kutafuta kazi.
4. Angalia Mawasiliano Yako, Rekebisha CV na Kurasa za Mitandao ya Kijamii
Mara baada ya kukabiliana na masuala yako ya kifedha na ya familia, jambo jingine la kuzingatia ni nini utapaswa kufanya baada ya hapo. Ni muhimu kuamua nini unataka kufanya na kuwa makini wakati wa kuchukua ajira mpya ambazo unaweza kuitiwa.
Anza kwa kuwasiliana na wataaluma wenzako kwenye mitandao ya kijamii kuwajuza kuwa unapatikana na unatafuta kazi mpya. Unapaswa kuandaa CV ambayo itaonyesha ujuzi wako wa sasa na uzoefu ulionao. Pia chukua muda wa kujifunza ujuzi mpya na kuboresha ule ambao tayari unao.
Pitia mitandao yako ya kijamii ya kitaaluma kama BrighterMonday ili uwajuze waajiri kuwa unatafuta kazi.
5. Fikiria Kuangalia Ajira ya Muda au Kujitolea.
Kuwa na uwezo wa kusimamia hali yako ya kifedha katika hatua hii ni muhimu. Hata kama utakata gharama zisizohitajika, bado utaendelea kutoa pesa bila kuirudishia kula mara. Ni muhimu kuzingatia kutafuta kazi ya muda ambayo itakupa pesa za ziada ili kusaidia katika baadhi ya bili zako.
Hii itakusaidia kupunguza kidogo mawazo na shinikizo la kifedha huku unaendelea kutafuta kazi ya kudumu. Unapaswa pia kufikiria kujitolea kuliko kutumia muda wako nyumbani. Hii itaonyesha si tu unaweza kujitolea, lakini pia hari ya uongozi, kujitolea na kubadilika pia.
Itakuwa kipengele muhimu kwa CV yako na kuweka ujuzi wako safi. Utakuwa pia na muda wa kujifunza ujuzi mpya katika eneo lako la kazi ambao utakusaidia kukuimarisha.