Typhoid Mary jina lake halisi lilikuwa ni Mary Mallon, mzaliwa wa Septemba 23, 1869 katika eneo la Cookstown, kijiji kidogo kilichopo kaskazini mwa Ireland. Makazi ya Mallon yalikuwa katika Kaunti ya Tyrone, miongoni mwa maeneo maskini zaidi ya Taifa la Ireland.
Wakati fulani Mallon aliugua homa ya mapafu na ilidhaniwa kuwa ameambukiza watu 51 magonjwa mbalimbali ambapo matatu kati ya hayo yalisababisha kifo. Kwa kuwa alitumia lakabu kadhaa, inawezekana idadi ya vifo ingekuwa kubwa zaidi.
Hata hivyo, kwa kuzingatia vifo vilivyothibitishwa, Mary Typhoid akagundulika kuwa hakuwahi kuwa na virusi vya homa ya matumbo katika historia yake lakini mwaka 1922, Mkazi wa jiji la New York, Tony Labella ambaye alikuwa ni mpishi ndiye aliripotiwa kusababisha milipuko miwili ya magonjwa ambayo yalijumuishwa kwenye kesi zaidi ya 100 na vifo vitano.
Baada ya hapo, Mallon alisafiri peke yake kuanza maisha mapya nchini Marekani hiyo ilikuwa mwaka wa 1883 na alifikia kwa Mjomba wake Jijini New York, akiwa hajapoteza mvuto wake, ingawa alikuwa na bakteria zinazoambukiza na kusababisha homa ya matumbo, Mallon hakuwahi kuonyesha dalili zozote zinazojumuisha homa, maumivu ya kichwa na kuhara.
Lakini akiwa na kinga dhidi ya ugonjwa huo mwenyewe, Mallon alikuwa mtu wa kwanza kutambuliwa kama muathirika wa ugonjwa huo bila kuonesha dalili. Alikana kuwahi kuugua ugonjwa huo, na inaelekea kwamba hakujua kamwe kwamba alikuwa nao, akiugua tu mafua kidogo.
Kama wanawake wengi waseja waliohama kutoka Ireland, Mallon alipata kazi huko Amerika kama mfanyakazi wa nyumbani. Na kutokana na kuzaliwa kwake katika kitongoji kiitwacho Cookstown, alithibitika kuwa hodari wa jikoni na akawapikia baadhi ya familia za wasomi wa New York City.
Wakati watu sita wa kaya ya tajiri wa benki Charles Warren walipougua homa ya matumbo walipokuwa likizoni Long Island katika majira ya joto mwaka 1906, uwanja wa michezo wa matajiri na maarufu wa New York na nyumbani kwa Theodore Roosevelt’s Summer White House ulipigwa na butwaa.
Homa ya matumbo ilionekana kama ugonjwa wa makazi ya watu duni, unaohusishwa na umaskini na ukosefu wa vyoo vya msingi. Akijali kwamba milipuko hiyo ingemzuia kukodisha nyumba yake ya majira ya joto tena, mwenye nyumba wa Warren aliajiri George Soper, mhandisi wa usafi wa kujitegemea ambaye alikuwa amechunguza vyanzo vingine vya milipuko ya homa ya typhoid, ili kujua sababu.
Mallon, mpishi ambaye alikuwa amefanya kazi kwa Warrens wiki moja kabla ya kuzuka kwa maradhi hayo. Soper alitafiti historia ya uajiri wa Mallon na kugundua kuwa familia saba alizopika tangu 1900 ziliripoti kesi za homa ya matumbo, ambayo ilisababisha maambukizi ya watu 22 na kifo cha msichana mmoja.
Madaktari walitoa nadharia kwamba huenda Mallon alipatia vijidudu vya typhoid kwa kushindwa kusugua mikono yake kwa nguvu kabla ya kushughulikia chakula. Hata hivyo, kwa kuwa halijoto iliyoinuka iliyohitajiwa kupika chakula ingeua bakteria, Soper alishangaa jinsi ambavyo Mallon angeweza kuhamisha viini hivyo.
Alipata jibu katika mojawapo ya sahani maarufu za dessert za Mallon-aiskrimu na peaches mbichi zilizokatwa na kugandishwa ndani yake. “Nadhani hakuna njia bora zaidi ambayo inaweza kupatikana kwa mpishi kusafisha mikono yake ya vijidudu na kuambukiza familia,” Soper aliandika.
Kulingana na Soper, Idara ya Afya ya Jiji la New York ilimkamata Mallon mnamo 1907 na kumweka Karantini kwa lazima ndani ya jumba la ekari 16 la North Brother Island, karibu na ufuo wa Bronx, akiwa na Mbweha pekee kama majirani zake. “Sijawahi kuwa na typhoid maishani mwangu na nimekuwa na afya njema kila wakati,” Mallon aliandika.
“Kwa nini nifukuzwe kama mwenye ukoma na kulazimishwa kuishi katika kifungo cha upweke na mbwa?” Akiwa na matokeo ya vipimo kutoka kwa maabara ya kibinafsi ambayo yalikuja kuwa hasi, Mallon mnamo 1909 aliishtaki idara ya afya kwa kukosa uhuru wake, lakini Mahakama Kuu ya New York ilikataa ombi lake.
Mallon alipata wapi pesa za kuajiri wakili na kulipa bili za kisheria? Leavitt anasema uvumi umeangukia kwa mkuu wa magazeti William Randolph Hearst, ambaye “amefanya hivyo kwa watu wengine ambao hadithi zao ziliwavutia wasomaji wa gazeti lake.” Na mwaka 1910, Kamishna mpya wa afya Ernst Lederle alikubali kumwachilia Mallon, kwa ahidi kuwa hatofanya kazi kama mpishi tena.
Mnamo 1915, mlipuko wa homa ya matumbo katika Hospitali ya Wazazi ya Manhattan ya Sloane yaliwakumba Wafanyikazi 25 na kuua wawili. Ugonjwa huo ulitokana na mpishi wa hospitali hiyo, ambaye Wafanyakazi walimpa jina la utani la “Typhoid Mary.” Hawakujua kwamba alikuwa Mallon, ambaye alikuwa amechukua jina la kudhaniwa la “Mary Brown.”
Idara ya afya ilimpoteza Mallon baada ya kuachiliwa, wakati ambapo alipika katika hoteli, mikahawa na taasisi. Baada ya kukamatwa kwake, Mallon alizuiliwa tena kwenye Kisiwa cha Kaka Kaskazini na kutumikia miaka 23 ya mwisho ya maisha yake kama mfungwa wa kawaida wa kutengwa kwa lazima, akiongeza miaka mitatu kutoka kwa kazi yake ya kwanza kwenye Kisiwa cha North Brother.
Ingawa mamia, ikiwa sio maelfu, ya waathiriwa walio na dalili za ugonjwa na ambao walikuwa wametambuliwa walitembea kando ya barabara za New York kwa uhuru, Typhoid Mary peke yake aliishi karantini kwa sehemu kubwa kutokana na maoni ya umma ambayo yaligeuka kwa uthabiti dhidi yake baada ya kushindwa kwake kukaa nje ya jikoni. Alilazimika kujipikia hadi kifo chake Novemba 11, 1938.
